Niedziela Palmowa w Gilowicach: Z palmami po śniegu [ZDJĘCIA]

W Gilowicach na Żywiecczyźnie po raz 19. odbył się najsłynniejszy w regionie konkurs palm wielkanocnych. To właśnie w tej miejscowości przed laty ludzie postanowili przypomnieć, że na Niedzielę Palmową w każdym domu górale robili efektowne palmy. Pomysł przyjął się z czasem w innych miejscowościach, ale to właśnie Gilowicach ozdoby wykonywane przez mieszkańców są najefektowniejsze i niezwykle wysokie.
W tym roku jednak psikusa sprawiła pogoda.

- Nie pamiętam, kiedy ostatni raz musieliśmy iść z palmami po śniegu. Chyba jakieś osiem lat temu - zastanawiała się Wanda Hajok, która z Kazimierą Koim 19 lat temu wymyśliła konkurs palm wielkanocnych. - To bardzo utrudnia, bo owoc prac wszystkich ludzi, którzy natrudzili się robiąc bibułkowe kwiatki jest niweczony. Bo kwiatki mokną, puszczają kolor i wygląd palmy się zmienia. Ale trudno, trzeba to jakoś przeżyć - przyznała.

Górale z Regionalnego Zespołu "Dolanie" swoje palmy przygotowywali w czwartek i piątek. W niedzielę z Gminnego Ośrodka Kultury w Gilowicach wyruszyli korowodem w kierunku kościoła na sumę, po której zaplanowano konkurs.
- Najgorszy ten wiatr , żeby tylko nie zdmuchnął bibułek - martwiła się jedna z mam, której córka niosła palmę. 12-letni Krystian Szymczak, który dzielnie niósł ok. 2-metrową palmę był pewny, że wiatr nie przewróci mu ozdoby. - Palma nie jest ciężka, kwiatki są dobrze przypięte. Mama mi pomagała. Wiatr nic jej nie zrobi - mówi.

Gilowickie palmy dzielą się na kawalerskie i tzw. babskie, czyli rozłożyste. Kawalerska powinna być wysoka, na jednym trzpieniu, czyli drągu i budowana z warstwami różnej zieleni. Pomiędzy tymi warstwami są kwiatuszki z kolorowej bibuły. Obowiązkowo palma na szczycie musi mieć bazie. - Jak jest wysoka, to rzuca się w oczy - tłumaczą górale.
Z kolei babska jest robiona na gałęzi bazi, często tylko jednej, ozdobiona dodatkowo zieleniną, kwiatuszkami z bibułki i innymi ozdobami.

- Najwięcej pracy i czasu wymagają te bibułkowe kwiatki - nie ukrywa Halina Kantyka. - Z zieleniną nie ma problemu. Kiedyś trzeba było po nią chodzić do lasu, ale dziś w ogrodzie można znaleźć tuję, bukszpan, czy jałowiec - tłumaczy.
W tym roku jedną z najwyższych palm była 3,5-metrowa ozdoba przygotowana przez Andrzeja Woźniaka z Regionalnego Zespołu "Dolanie". Ale na sumę mieszkańcy przynosili swoje, wielkie rozłożyste, na trzpieniu, albo małe, ozdobnie strojone. Najważniejsze, by palma zmieściła się do kościoła.
- Nie chodzi o wielkość, ale o prawidłowe wykonanie palmy , o to z czego jest zrobiona, co zawiera. By nie było żadnych sztucznych rzeczy nie związanych z tradycją - wyjaśnia Wanda Hajok.

W konkursie wzięło udział ok. 60 uczestników. W kategorii palm wysokich, tzw. kawalerskich jury ogłosiło 11 zwycięzców. Są nimi: Małgorzata i Andrzej Walaszek, Zespół Dolanie, Wioletta i Patryk Wątroba, Edyta i Mateusz Jędrzejczyk, Patryk i Klaudia Walaszek, Gabriela Kieruzel, Martyna Jaceczko (wszyscy z Gilowic), Barbara Dudzik, Aleksandra Dudzik ( obie ze Świnnej), Urszula Krzak, Dominik Krzak (obaj z Pewli Małej),

W kategorii palm rozłożystych jurorzy pierwsze miejsca przyznali Izabeli Dudzik ze Świnnej oraz mieszkańcom Gilowic Wioletcie Bodzek, Katarzynie Skórzak, Dominice Pajor.