Góralska potańcówka przy dudach tym razem odbyła się w Starej Karczmie w Jeleśni

Góralskie Potańcówki przy Dudach to cykliczne imprezy, przy akompaniamencie muzyki tradycyjnej wykonywanej na żywo, z gościnnym udziałem dudziarzy, skrzypków oraz licznych muzykantów i gawędziarzy. Imprezy zostały zainicjowane przez muzyków formacji Skład Niearchaiczny, którzy jak sami przyznają, nie są już w stanie doliczyć się, kiedy odbyła się pierwsza potańcówka. Podczas imprezy scena główna jest otwarta dla każdego, kto umie grać i śpiewać. Potańcówka przy dudach została zorganizowana przez Fundację 9sił, Euroregion Beskidy, Fundację Górom. Impreza dofinansowana została również przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.

Ważnym elementem kultury górali żywieckich są dynamiczne i widowiskowe potańcówki, pełne improwizacji i ekspresji. Podczas takich imprez uczestnicy prezentują tradycyjne tańce góralskie, takie jak obyrtek, hajduk, czy siustany. Jednym z popularnych tańców prezentowanych podczas imprezy, jest taniec korowodowy „Koń”, wywodzący się z obrzędowości weselnej. O północy wszyscy obecni na sali, zapraszani są przez dudziarzy do wspólnego korowodu i wszyscy zgromadzeni uczestnicy, muszą wtedy obowiązkowo zatańczyć.

Najlepsze jest właśnie to, że wszystko się dzieje naprawdę spontanicznie, nie ma żadnego programu, nikt nie wie, co się wydarzy oprócz tego Konia, który zawsze o północy jest i wszyscy lepiej się bawią. To jest też duża zachęta dla muzyków, żeby tu przyjechać, ponieważ jak muzycy grają do tańca, to dostają od tańczących ludzi odzew czy to się podoba, czy nie. Jak tupią, jak tańczą, jak gwiżdżą, jak słychać, że ta muzyka po prostu cieszy. Muzyk zaczyna od razu lepiej grać, jak kiepsko gra, to ludzie nie tańczą – mówi Przemysław Ficek współzałożyciel Fundacji 9sił z Jeleśni oraz członek Cechu Dudziarzy Żywieckich.

Dawniej dudy pasterskie zastępowały cały skład kapeli. Przygrywano na nich do tańca zbójnikom, którzy kochali dźwięki tych archaicznych instrumentów. Kultywowanie praktyki dudziarskiej odbywało się od zawsze na halach podczas wypasu owiec, w kościołach, na weselach. Dudy zawsze były silnie zakorzenione w góralskiej tradycji.

Ludzie już dawno temu przestali tańczyć przy dudach, to są już czasy powojenne. Dudy znalazły swoje miejsce na scenach festiwalowych, w zespołach, jako taka, jak to nazywają wstawka archaiczna. Zabawy przy dudach skończyły się, a my właśnie walczymy o to, żeby te dudy na nowe zawładnęły ponownie tym rynkiem żywieckim i tak się dzieje, jest coraz więcej dudziarzy i myślę, że jakiś kamyczek do tego dorzuciliśmy.

Widać to na przestrzeni tych 7 lat jak organizujemy potańcówki. W 2015 r zaczęliśmy to robić. Wówczas było w sumie 3-4 dudziarzy, którzy byli w stanie wyjść na scenę i wspólnie ze sobą zagrać, a teraz jak robimy taką potańcówkę, to jest już prawie ponad 10 dudziarzy.
– podkreśla Przemysław Ficek.

Jeleśniańska potańcówka przy dudach została po raz pierwszy wsparta przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i Kultury Wsi, który aktywnie włącza się w organizację tego typu przedsięwzięć, promując tradycje ludowe w społecznościach lokalnych.

Narodowy Instytut Dziedzictwa i Kultury Wsi zdecydował się w tym roku, także w regionach wesprzeć inicjatywy, które zmierzają do krzewienia kultury i dziedzictwa kulturowego z naszego regionu, poprzez wsparcie potańcówek, zabaw tanecznych, które pokazują muzykę, śpiew i taniec. I w związku z tym, zdecydowaliśmy się na to, aby wesprzeć potańcówkę w Jeleśni.

Instytut rozpoczyna dość mocne akcentowanie swojego działania właśnie w regionach, między innymi w Beskidach, więc będziemy starali się również w przyszłym roku wesprzeć szereg inicjatyw, nie tylko potańcówki, ale także działania związane właśnie z tym, aby zachować dziedzictwo kulturowe wsi, które jest jakby tutaj u nas w zachodniej części Karpat bardzo mocne – powiedział Marcin Filip koordynator biura regionalnego Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Kultury Wsi, oraz dyrektor biura Stowarzyszenia „Region Beskidy”.

O kulinarną oprawę imprezy w Starej Karczmie zadbały panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Jeleśni, które przygotowały degustację potraw regionalnych w tym zimną płytę, słodkie przekąski oraz gorące potrawy dla uczestników zabawy.