Bliżej niż dalej

Jakie cechy narodowe sprawiły, że Czesi obronną ręką wychodzili z katastrof XX wieku, w których Polacy ponosili klęski? Jaki stereotyp Czecha jest w Polsce, a jaki Polaka w Czechach? Zacznijmy może od Czechów.

Polacy zwykli wskazywać na czeski pragmatyzm. Na to, że jeśli już Czesi puszczają się do jakiejś roboty, to zazwyczaj jest ona przemyślana i rokowania na jej pomyślne zakończenie są dobre. To oczywiście koliduje nieco z "ułańską fantazją", z której Polacy słyną w Europie. Inna sprawa, że fantazja pozwala być może prężniej reagować na dynamikę zmian, zaś zaprojektowana organizacja wykazuje pewne opory, powiedzmy, materii.

Mówi się, że Polacy są gorącymi patriotami, zaś Czesi podchodzą to tego ,o tyle o ile" gdy np. przynosi to chwałę czy korzyści innej natury. W Polsce często wraca się do wydarzeń z początku II wojny światowej i faktu, iż Czesi nie bronili swojej ojczyzny. Zapomina się jednak dodać, że tak brzmiał rozkaz ówczesnego czechosłowackiego rządu.

Uzupełnieniem niech będzie wiadomość, że walka rozgorzała jedynie w koszarach w Mistku. Po prostu Niemcy przyszli przejąć misteckie koszary ciut za wcześnie niż to było zaplanowane.

Czesi nie są tak otwarci jak Polacy. Na pierwsze spotkanie prawie żaden Czech nie zaprosi gościa do domu. Starczy kawiarnia czy restauracja. Pogadamy i rozejdziemy się zrealizować to, co obgadane. Polacy otwierają za to drzwi na oścież. To zapiera dech w płucach Czechom. Mało tego Polacy przedstawiają rodzinę, ściskają serdecznie a stół już czeka zastawiony, bo "Gość w dom, Bóg w dom".

Przez lata Polacy przyzwyczaili się jeździeć do "Pepików" czy do "Czech". Teraz trochę wyjaśnienia. Pierwsze z określeń pochodzi od "Pepy" - czyli zdrobnienia imienia Józef, których teraz w Republice Czeskiej jest sporo, ale chyba nie tylu, ilu było w XX wieku (w końcu Cesarz Franciszek I też był Pepa). Furorę za to robią imiona serialowych bohaterów (zupełnie, jak w Polsce). Jeśli zaś chodzi o Czechy to "republika", bo tak zazwyczaj o swoim państwie mówią Czesi, składa się z Moraw, Śląska i Czech, co jest widoczne w herbie państwa. Ostrawa np. położona jest na Morawach i na Śląsku. A Czechy są stąd daleko. Do Pragi blisko 400 km, a do Katowic... koło 100 km. Polacy i Czesi przez lata oddzielenia granicą urabiali o sobie stereotypy, bo nie dane było im bezpośrednie poznanie. Teraz warto wybrać się za Olzę, Ostrawicę i Odrę, by zobaczyć, co zostało po tamtych nierzadko inspirowanych rzymską maksymą "Divide et impera" perspektywach widzenia sąsiadów. Może się teraz okazać, że bliżej nam do siebie niż to sobie myślimy.