Boisz się pająków? Tego polubisz. Nasosznik wybije muchy, komary i inne pająki. Sprawdź, jak wygląda i czy jest groźny dla człowieka

Choć nie da się zaprzeczyć, że nasoszniki są pająkami, tam, gdzie one bytują, nie ma innych pająków. Nie wchodzą w drogę człowiekowi, a ich wygląd jest na tyle subtelny, że strach przed nimi jest możliwy do opanowania (a zdecydowanie należę do osób, które unikają bliższych kontaktów z tymi stawonogami).
Od kilkunastu lat nasoszniki pomieszkują w różnych pomieszczeniach domu, nie zdarzyło się jednak ukąszenie żadnego z domowników. Po innych pająkach, które wcześniej próbowały zagościć na dłużej, pozostało tylko wspomnienie. Od czasu do czasu delikatnie wymiatam starsze pajęczyny, ale cieszę się, że należą właśnie do nich. Nie ma lepszego sposobu na pająki, niż lokator w postaci nasosznika.

W Polsce żyją trzy gatunki nasoszników. Najbardziej znany jest nasosznik trzęś (Pholcus phalangioides) i często tą nazwą obdarzamy wszystkie pająki z tej rodziny, okazuje się jednak, że znacznie bardziej popularny jest inny gatunek, zwany nasosznikiem stropowym (Pholcus alticeps). Są jednak do siebie bardzo podobne, zarówno pod względem wyglądu, jak i zachowania. Jest też nasosznik drobny (Pholcus opilionoides), który jest mniejszy od wspomnianych kuzynów. Te pająki pochodzą z cieplejszego klimatu, dlatego w Polsce upodobały sobie współzamieszkiwanie z ludźmi, choć nie gardzą też różnymi budynkami gospodarczymi itp., piwnicami i strychami. Dla nasosznika nie ma lepszej siedziby niż budynek.

Nasoszniki to pająki, które budzą umiarkowaną grozę, nawet u tych, którzy za pająkami nie przepadają. Mają lekko prześwitujące ciało i długie, ale bardzo cienkie nogi, z dwoma dobrze widocznymi stawami. Jak wszystkie pająki, liczą po osiem odnóży. Mają też ośmioro oczu, ale one, w przeciwieństwie do nóg, są trudne do zauważenia. Długość ich ciała to 7-9 milimetrów, ale ich ciała wyglądają na delikatne i smukłe. Daleko im do masywnych kątników i innych pająków. Samiczki są większe od samców, żyją też dłużej. Samce dożywają około roku, samice nawet 2-3 lat.
Nasoszniki często są mylone z kosarzami, ale mają inne proporcje ciała (nasoszniki – wydłużone, kosarze – okrągłe), w dodatku koszarze nawet nie są pająkami.
Nasoszniki wyglądają na chudzielce, które zaraz zaplątają się we własne nogi. Jednak te pająki to niezwykle skuteczni drapieżcy. I tu dochodzimy do ważnego problemu.

Sprawdź: Jak wygląda kosarz i co robi w naszym domu i ogrodzie? Czy kosarz może ugryźć?

Nasoszniki, jak większość pająków, produkują jad, jednak dla człowieka jest on zupełnie niegroźny. Ich ugryzienie nie jest ani bolesne, ani niebezpieczne i zdarza się niezwykle rzadko. Między bajki należy włożyć pojawiającą się niekiedy informację, że dysponują wyjątkowo silnym jadem – jest on przewidziany wyłącznie dla ofiar „na miarę” tego pająka, a nie człowieka. Teoretycznie są w stanie przekłuć ludzką skórę (szczególnie większe osobniki), ale w praktyce w ogóle nie są tym zainteresowane. Jeśli zawiedzie ich strategia obronna, o której piszemy niżej, nasoszniki zwyczajnie zmykają, w czym przydają się ich długie nogi.

Nasoszniki przędą bardzo delikatne, przestrzenne pajęczyny. Często wyglądają one na nieudane, daleko im do eleganckiej symetrii kojarzonej zwykle z pajęczą siecią. W tej na pozór chaotycznej plątaninie kilku nitek spędzają większość czasu. Zwykle bytują w różnych zakamarkach, ale chętnie też wykorzystują narożniki ścian i sufitów. Gdy pojawi się zagrożenie, nasosznik wpada w dygot i zaczyna trząść pajęczyną. Nie trzęsie się jednak ze strachu, ale w takim ruchu „rozmazuje się” i napastnikowi trudno do dostrzec.

Polecamy też: Polskie biedronki to nie tylko siedmiokropki. Te gatunki łatwo pomylić z biedronką azjatycką

Nasoszniki są wprawdzie płochliwe, jednak trudno zarzucić mu tchórzostwo. Te pająki są niezwykle ambitnymi myśliwymi. I tu dochodzimy do pożytków z nasoszników. Latem żywią się głównie owadami, takimi jak muchy i komary, które wpadają w ich sieci. Ale nie ograniczają się czekania, aż posiłek do nich przyleci. Zajmują się polowaniem na… inne pająki. Również te, które są znacznie od nich większe.

To, co na pozór wydaje się niemożliwe, udaje się dzięki sprytnej strategii. Nasosznik podkrada się do sieci takiego olbrzyma jak kątnik większy. Wywołuje drgania jego pajęczyny, udając ofiarę. W rzeczywistości jego długie nogi umożliwiają mu poruszanie się po sieciach bez zaplątywania się w nie, chronią też ciało przed atakiem większego przeciwnika. Gdy kątnik zainteresuje się pozornie łatwym kąskiem, zostaje błyskawicznie oplątany nicią nasosznika. Po unieruchomieniu i obezwładnieniu przeciwnika nasosznik go kąsa. Taki pojedynek najczęściej kończy się zwycięstwem pajęczego Dawida nad Goliatem. Bywa jednak, że nasosznik traci nogę, którą potrafi odrzucić, gdy ugryzie go inny pająk.

Polecamy: Te owady budzą strach lub obrzydzenie. Sprawdź, czy jest się czego bać

Nasoszniki żyją w pojedynkę, jednak samce, po ukończeniu około roku, kiedy osiągają dojrzałość płciową, wyruszają na poszukiwanie partnerki. W pająków to dość ryzykowne zachowanie, które może skończyć się nie tyle wspólnym posiłkiem, co zostaniem daniem głównym. Dlatego nasosznik odpowiednim potrząsaniem jej pajęczyny, musi przekonać do siebie samicę. Po wstępnych zalotach, które obejmują gładzenie przednich odnóży partnerki (jak czytamy w swiatmakro.com), dochodzi do zbliżenia, po którym samiec pozostaje z samicą. Ponieważ jest to czas, kiedy jego życie dobiega naturalnego końca, nie trwa to długo.

Samica składa jajeczka, którymi się opiekuje, podobnie jak młodymi. Nie musimy jednak się obawiać, że nasoszniki opanują nasz dom, bo same kontrolują wzrost populacji (bywa, że zjadają przedstawicieli własnego gatunku).
W ich sieciach można zauważyć „szkieleciki” pająków, jednak nie są to ślady po kanibalistycznej uczcie, ale wylinki. Czyli tzw. oskórki, z których nasoszniki już „wyrosły” i porzuciły.

Wybrane źródła
insektarium.net
medianauka.pl
wystawapajakow.pl