Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Co oznacza pieczenie języka, jego ból i szczypanie? Zobacz, jakie ma przyczyny – to także poważne choroby. Wyjaśniamy, dlaczego piecze język

Artur Białek
Powodem pieczenia języka może być niegroźny stan zapalny nazywany językiem geograficznym, ale problem może wynikać także z poważniejszych zaburzeń
Powodem pieczenia języka może być niegroźny stan zapalny nazywany językiem geograficznym, ale problem może wynikać także z poważniejszych zaburzeń patrisyu/Getty Images
Pieczenie języka to normalny objaw po zjedzeniu kwaśnych lub ostrych potraw. Jeśli jednak pojawia się bez przyczyny, może wskazywać na nieprawidłowości w obrębie jamy ustnej, układu pokarmowego lub skóry, a nawet na schorzenie ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca czy niedoczynność tarczycy. Wyjaśniamy, jakie są możliwe przyczyny pieczenia języka i jego bólu. Pomoże to wybrać lekarza, który postawi właściwą diagnozę i znajdzie rozwiązanie problemu. Dowiedz się, kiedy piekący lub szczypiący język mogą być spowodowane chorobą.

Spis treści

Dlaczego piecze język? To nie zawsze objaw choroby

Pieczenie języka nie jest niczym niezwykłym, jeżeli występuje tuż po zjedzeniu owoców cytrusowych, ananasa lub kiwi czy wypiciu np. soku grejpfrutowego. W takiej sytuacji najczęściej wynika ono z podrażnienia błony śluzowej przez zawarte w nich kwasy. Jeżeli dana osoba wykazuje nadwrażliwość na związki kwasowe, pieczenie może pojawić się także w innych obszarach jamy ustnej.

Piekący ból może też wystąpić po zjedzeniu ostrej potrawy, w której kucharz nie poskąpił np. pikantnej papryki. W tym przypadku uporczywe uczucie jest wywołane przez kapsaicynę, która działa na obecne w jamie ustnej receptory bólu.

Po zjedzeniu drażniących produktów ulgę może przynieść solidny łyk mleka, ale nie może być ono chude. Białko i tłuszcz neutralizują działanie problematycznych składników i tym samym doprowadza do złagodzenia uczucia pieczenia. Skuteczne może okazać się też żucie gumy bez cukru dzięki zwiększeniu produkcji śliny.

Jeżeli piekący język pojawia się bez związku ze spożywanym pokarmem, może być objawem stanu chorobowego. Jest to jednak objaw nieswoisty, więc w takim przypadku ustalenie pierwotnej przyczyny nie jest łatwe i może wymagać konsultacji u wielu specjalistów – stomatologa, laryngologa, alergologa, neurologa, a w niektórych przypadkach – także u psychiatry.  

Pieczenie języka przy infekcji. Przyczyny grzybicze, bakteryjne i wirusowe, w tym COVID-19

Pieczenie języka może być objawem zakażenia o podłożu grzybiczym, wirusowym lub bakteryjnym. Uporczywy ból języka o piekącym charakterze pojawia się w przebiegu kandydozy, czyli grzybicy jamy ustnej.

Wśród innych objawów zakażenia grzybem Candida albicans należy wymienić:

Należy przy tym podkreślić, że nieleczona grzybica może rozprzestrzenić się na cały organizm (mówimy wtedy o grzybicy ogólnoustrojowej). Dlatego kurację należy rozpocząć jak najszybciej, zwłaszcza, że jej przeprowadzenie wymaga czasu.

Warto przeczytać:

Szczypanie języka może pojawić się w przebiegu wielu infekcji wirusowych. Należą do nich:

  • zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2, czyli COVID-19, gdy objawy obejmują również tzw. truskawkowy lub malinowy język, zwłaszcza u dzieci.
  • zakażenie wirusem opryszczki zwykłej HSV-1 (na skutek pęknięcia pęcherzyków, na języku powstaje bolesne owrzodzenie),
  • zakażenie wirusem półpaśca (pieczenie pojawia się na skutek zajęcia błony śluzowej jamy ustnej),
  • zakażenie adenowirusami (pieczenie może być efektem zakażenia układu pokarmowego i stanu zapalnego gardła),
  • zakażenie wirusem Epsteina-Barr (możliwa pierwotna przyczyna mononukleozy),
  • zakażenie wirusem HIV (przyczyną pieczenia mogą być liczne owrzodzenia języka i pozostałych obszarów jamy ustnej).

Ból języka może być też wywołany infekcją bakteryjną, przede wszystkim wywołaną zakażeniem krętkami białymi, wywołującymi kiłę (syfilis). Kontakt oralny z zakażoną osobą może doprowadzić do wystąpienia zmian na języku lub w okolicy ust, początkowo pod postacią zaczerwienionej grudki, która później przyjmuje postać wrzodziejącą. 

Ból i pieczenie języka przy chorobach układu pokarmowego i skóry

Do pieczenia języka przyczyniać się może choroba wrzodowa żołądka – do objawów choroby należy niestrawność, nudności, wymioty, zgaga, zaparcia, spadek masy ciała i uczucie zmęczenia. W przebiegu dolegliwości pojawia się też ból brzucha, przede wszystkim w godzinach porannych i tuż po pierwszym posiłku, oraz piekący ból w obszarze żołądka, przełyku, gardła oraz jamy ustnej.

Przyczyną problemów z językiem bywa też refluks żołądkowo-przełykowy – symptomy choroby są następstwem uszkodzenia śluzówki przełyku, do czego dochodzi w skutek zarzucania treści żołądkowej. W przebiegu schorzenia u chorego dochodzi do cofania się pokarmu. Objaw ten ulega nasileniu w pozycji leżącej, przy pochylaniu tułowia, po obfitym posiłku oraz po zjedzeniu tłustych potraw. Jednym z podstawowych objawów jest zgaga. Wśród pozostałych symptomów, należy wymienić częste odbijanie. W późnej fazie schorzenia dochodzi do wystąpienia niecharakterystycznych objawów - kaszlu, dolegliwości bólowych towarzyszących przełykaniu, przykrego zapachu z ust, uporczywego pieczenia w jamie ustnej oraz w obszarze języka.

Natomiast do problemów dotykających skórę i błony śluzowe, które mogą przyczyniać się do pieczenia języka, należą m.in.:

  • Pęcherzyca – choroba skóry, mogąca obejmować błonę śluzową jamy ustnej, najczęściej w postaci zwykłej. W przebiegu schorzenia dochodzi do wystąpienia licznych pęcherzy, które szybko pękają i przyjmują postać wrzodziejącą. 
  • Liszaj płaski – jeżeli obejmie błonę śluzową jamy ustnej, doprowadzi do wystąpienia białych obszarów (o siatkowej strukturze) na języku i na wewnętrznej stronie policzków. Zmiany najczęściej są niebolesne, jednak w niektórych przypadkach wywołują uczucie piekącego bólu.
  • Rumień wysiękowy wielopostaciowy – zmiany mają postać pęcherzy, które przeistaczają się w afty. Zlokalizowane są w obszarze warg, języka, podniebienia policzków i dziąseł. Zmiany wywołują dolegliwości bólowe, wpływają na zwiększenie wydzielania śliny i są przyczyną przykrego zapachu z ust.

Szczypanie i pieczenie języka jako wynik chorób ogólnoustrojowych

Pieczenie języka może być nieswoistym objawem wskazującym na schorzenia ogólnoustrojowe, czyli dotyczące całego organizmu.
Należą do nich przede wszystkim:

  • Cukrzyca – jednym z najczęściej występujących powikłań cukrzycy jest polineuropatia cukrzycowa, w przebiegu której pojawia się ból neuropatyczny. W niektórych przypadkach, dolegliwości bólowe obejmują jamę ustną i objawiają się jako pieczenie lub szczypanie języka.
  • Niedoczynność tarczycy – pieczenie języka jest jednym z objawów, występujących w przebiegu schorzenia. Innym symptomem, zlokalizowanym w obszarze jamy ustnej, jest zmniejszone wydzielanie śliny. 
  • Anemia – wśród licznych objawów tej choroby może pojawić się także ból i pieczenie języka. Pozostałe często występujące symptomy, zlokalizowane w okolicach jamy ustnej, to rumień śluzówki, stan zapalny kątów ust i zaburzenia połykania. 
  • Awitaminoza – w  tym przypadku, przyczyną piekącego bólu języka może być niedobór witamin z grupy B, żelaza, cynku oraz kwasu foliowego.

Przeczytaj również:

Dlaczego piecze język i usta? Możliwa jest alergia lub nietolerancji glutenu

Pieczenie języka może stanowić reakcję na kontakt z alergenem. Taki objaw może pojawić się w następstwie alergii kontaktowej (np. na leki stomatologiczne) lub alergii pokarmowej (np. na zawarte w żywności konserwanty).

Piekący język może też być reakcją, jaka zachodzi w zespole alergii jamy ustnej. Mowa tu o alergii krzyżowej w wyniku reakcji, jaka zachodzi między alergenami pyłków roślin a alergenami zawartymi w jedzeniu. Wynika to ze zbliżonej struktury obu tych grup – układ immunologiczny osoby uczulonej interpretuje ich białka jako identyczne. W takim przypadku, reakcją na zjedzenie surowych warzyw i owoców może być uczucie drętwienia i pieczenia w jamie ustnej. 

W niektórych przypadkach, pieczenie języka pojawia się jako objaw nadwrażliwości na gluten. Równolegle może pojawić się uczucie pieczenia w przełyku, nudności oraz wymioty. Należy jednak zaznaczyć, że takie objawy nie występują zbyt często.

Pierwotny i wtórny zespół pieczenia jamy ustnej. Objaw dotyczy m.in. czubka języka

Pieczenie języka jest jedną z dolegliwości, składających się na pierwotny zespół pieczenia jamy ustnej. Niektórzy specjaliści są zdania, że schorzenie to ma związek z zaburzeniami w obszarze układu nerwowego, jednak etiologia tej choroby nie została poznana. 

W przebiegu schorzenia, przewlekłe dolegliwości bólowe (występują przez minimum 4-6 miesięcy) pojawiają się bez wyraźnych zmian chorobowych w obszarze jamy ustnej. Palący, piekący i kłujący ból pojawia się w obszarze błony śluzowej jamy ustnej, przede wszystkim w przedniej części języka (ból języka z boku i w okolicy koniuszka). Wśród innych symptomów należy wymienić mrowienie i drętwienie jamy ustnej, suchość w ustach, zaburzenia w odczuwaniu smaku, wrażliwość na pokarmy kwaśne, słone i gorzkie. Charakterystyczne dla tego schorzenia jest ustępowanie dolegliwości bólowych w trakcie jedzenia.

Zespół pieczenia jamy ustnej występuje także w postaci wtórnej, jako następstwo chorób ogólnych, m.in. cukrzycy, anemii, choroby refluksowej, schorzeń tarczycy czy awitaminozy. Może też mieć podłoże psychiczne. W niektórych przypadkach, pieczenie języka pojawia się w następstwie depresji, nerwicy i innych zaburzeń o podłożu lękowym. 

Warto przeczytać też:

Neurologiczne i stomatologiczne przyczyny piekącego języka

Pieczenie języka, które czasem przybiera postać bólu kłującego, może być objawem neuralgii językowo-gardłowej. W takim przypadku pojawia się ból języka z tyłu, dolegliwości obejmują też okolice krtani i migdałka podniebiennego. Atak bólu może trwać nawet kilka minut i pojawia się w różnych sytuacjach – podczas przełykania, w trakcie przeżuwania, kasłania czy mówienia. 

Piekący ból może wynikać z podrażnienia błony śluzowej języka, wywołanego alkoholem i substancjami zawartymi w dymie tytoniowym.

Uporczywe dolegliwości mogą wywołać także niektóre pokarmy i napoje. Poza wspomnianymi już owocami i pikantnymi potrawami, pieczenie języka może wystąpić po spożyciu: czekolady, sera, orzechów, ziemniaków i kawy.

Przyczyną mogą być też liczne dolegliwości stomatologiczne, takie jak:

  • próchnica,
  • suche zapalenie zębodołu,
  • schorzenia przyzębia brzeżnego,
  • zapalenie miazgi zębowej,
  • stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych.

Jak leczyć pieczenie języka?

Pieczenie języka wymaga leczenia przyczynowego, jednak należy podkreślić, że ze względu na nieswoisty charakter symptomu, postawienie diagnozy stwierdzającej pierwotną przyczynę jego wystąpienia nie jest łatwe. Poza lekami charakterystycznymi dla danej jednostki chorobowej, stosuje się preparaty sztucznej śliny, środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. W celu doraźnego złagodzenia dolegliwości bólowych, lekarz może zalecić stosowanie preparatu z lidokainą do użytku miejscowego.

Dodaj firmę
Logo firmy Narodowy Fundusz Zdrowia Centrala
Warszawa, ul. Rakowiecka 26/30
Autopromocja
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Co oznacza pieczenie języka, jego ból i szczypanie? Zobacz, jakie ma przyczyny – to także poważne choroby. Wyjaśniamy, dlaczego piecze język - Strona Zdrowia

Wróć na zywiec.naszemiasto.pl Nasze Miasto