Cukrzyca to cichy zabójca. Czy badasz regularnie swój cukier? Sprawdź dlaczego warto to robić

Według Światowej Organizacji Zdrowia liczba osób chorych na cukrzycę wynosi na świecie ponad 460 mln. Szacuje się, że co 8 sekund ktoś umiera z powodu jej powikłań. W Polsce liczba chorych wg statystyk NFZ wynosi około 3 mln, czyli na cukrzycę cierpi co 11 Polak. Około 1 mln osób wciąż nie zdaje sobie sprawy, że choruje.
Polska znajduje się również w czołówce państw europejskich, jeśli chodzi o liczbę amputacji nóg u dorosłych osób. W rankingu 31 państw jesteśmy na 10 miejscu! Cukrzyca nie jest już chorobą, stała się epidemią XXI wieku.

W Polsce w 2017 średnio w co 2 godziny lekarze przeprowadzali amputację stopy lub części nogi z powodu powikłań związanych z cukrzycą – czytamy na stronie Ministerstwa Zdrowia

Do najgroźniejszych powikłań nieleczonej cukrzycy należą choroby sercowo-naczyniowe (udar mózgu,zawał serca), retinopatia cukrzycowa, niewydolność nerek, stopa cukrzycowa. Około 30-40% pacjentów z niewydolnością nerek, chorobą niedokrwienną serca czy udarem mózgu to osoby z rozpoznaną cukrzycą.

Faktem jest to, że od kilkudziesięciu lat obserwowany jest lawinowy wzrost zachorowań na cukrzycę, pierwszą niezakaźną epidemię. Czas pandemii spowodował opóźnienie w wykrywaniu nowych przypadków cukrzycy i zaburzeń metabolicznych. Sytuacja związana z pandemią spowodowała zaniedbanie innych chorób, w tym cukrzycy.

Utrudniony kontakt stacjonarny ze specjalistą, zmniejszona aktywność fizyczna, konieczność pozostania w domu, stres spowodowany ogólną sytuacją nie sprzyjał diecie, utrzymaniu prawidłowej wagi, co jest kluczowe oprócz leków do skutecznego wyrównania cukrzycy – mówi dr n. med. Anna Ładoś-Krupa, specjalista chorób wewnętrznych, diabetolog, kardiolog

Pandemia koronawirusa szczególnie dotknęła osoby chorujące przewlekle. Jedna z chorób zagrażających życiu podczas pandemii, to właśnie cukrzyca. Stanowi ona jeden z czynników ryzyka cięższego przebiegu zakażenia koronawirusem.

U diabetyków przebieg zachorowania na COVID-19 często wiązał się z ryzykiem cięższego przebiegu i rozwoju powikłań w trakcie infekcji. Dlatego obecnie w codziennej praktyce lekarza obserwuje się coraz więcej pacjentów z powikłaniami, szczególnie w zakresie chorób układu sercowo-naczyniowego, np. przebytych udarów, arytmii, choroby wieńcowej o różnym nasileniu — od postaci stabilnej do zawału — dodaje dr n. med. Anna Ładoś-Krupa

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, która objawia się hiperglikemią (nieprawidłowym stężeniem glukozy we krwi). Jest ona związana z zaburzeniem wydzielania lub działania insuliny i stanowi podstawę rozpoznania cukrzycy. Długotrwała, nieleczona hiperglikemia prowadzi do inwalidztwa i śmierci. Dlatego tak ważne są regularne badania poziomu cukru we krwi, aby w porę zdiagnozować nieprawidłowości i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Zaburzenie metaboliczny, które dotyczy głównie dzieci i młodzieży predysponowanej genetycznie. Ten typ cukrzycy jest spowodowany prawie całkowitym zniszczeniem komórek beta wysp Langerhansa trzustki, które produkują insulinę przez przeciwciała. W wyniku autoagresji dochodzi do braku wytwarzania insuliny. Objawy cukrzycy typu 1 to najczęściej wzmożone pragnienie, wielomocz, nadmierna senność, utrata wagi, podatność na infekcje, hiperglikemia. Nie leczona cukrzyca typu 1 może prowadzić do śpiączki i kwasicy ketonowej, zagrażającej życiu.

Ten typ zaburzenia metabolicznego jest najczęściej rozpoznawany i wynika głównie z wpływu czynników środowiskowych, takich jak nieprawidłowa dieta, otyłość, brak ruchu, stres i niezdrowy styl życia. Insulina produkowana przez trzustkę wydzielana jest z opóźnieniem. Aby zapobiegać występowaniu cukrzycy typu 2 , niezbędne jest stałe utrzymywanie prawidłowej masy ciała, zdrowa dieta i umiarkowana aktywność fizyczna, która zmniejszy insulinooporność (obniżoną wrażliwość komórek na działanie insuliny).Nasilenie objawów związane jest z progresją insulinooporności i upośledzeniem produkcji insuliny przez trzustkę.

Cukrzyca typu 2 może dawać skąpe objawy na początku toczącego się procesu chorobowego w organizmie. Są to często niespecyficzne objawy, występujące również w innych jednostkach chorobowych. Tylko regularne badania przesiewowe mogę wskazać czy pacjent jest zagrożony cukrzycą, a przy rozszerzonej diagnostyce, z którym typem choroby i jej etapem mamy już do czynienia.

- Objawami, które powinny skłonić do diagnostyki w kierunku cukrzycy, jest wielomocz, wzmożone pragnienie lub łaknienie, odwodnienie, osłabienie, senność, występowanie glukozy w moczu, gorsze gojenie się ran, zaburzenia widzenia, zmiany skórne. Dla cukrzycy typu 1 bardzo często charakterystyczny jest nagły spadek masy ciała, bardzo wysokie wartości glikemii, a nawet kwasica i śpiączka ketonowa. Jest to choroba dotykająca w szczególności dzieci i osoby młode.

- Oznaczania glikemii w celu wczesnego rozpoznania stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2 powinny być prowadzone u osób po 45. roku życia, a u młodszych z nadwagą lub otyłością, lub w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka cukrzycy – informuje dr n. med. Anna Ładoś-Krupa, specjalista chorób wewnętrznych, diabetolog, kardiolog

Cukrzycę diagnozujemy poprzez oznaczenie glikemii z krwi żylnej na czczo pobranej 8-14 godzin od ostatniego posiłku, jeśli wynik jest równy lub wyższy niż 126 mg/dl (7,0 mmol/l) w dwóch różnych oznaczeniach, lub na podstawie przygodnej glikemii oznaczonej z krwi żylnej, czyli pobranej o dowolnej porze dnia, jeśli wynik jest równy lub wyższy od wartości 200 mg/dl (11,1 mmol/l) i gdy występują objawy hiperglikemii, czyli podwyższonych wartości cukru, np. wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie.

- Złotym standardem rozpoznawania cukrzycy i stanów przedcukrzycowych jest doustny test tolerancji węglowodanów (tzw. krzywa cukrzycowa). Jeśli glikemia po 2 godzinach od podania 75 g glukozy wynosi 200 mg/dl (11,1 mmol/l) lub więcej rozpoznajemy cukrzycę. Warto dodać, że wartości nieco niższe tj. 140-199 mg/dl (7,8-11,0 mmol/l) stanowią podstawę do rozpoznania nieprawidłowej tolerancji glukozy, czyli stanu przedcukrzycowego, do którego zaliczamy również nieprawidłową glikemię na czczo, czyli glikemię w przedziale 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) w próbce krwi żylnej na czczo.

- Obecnie cukrzycę można rozpoznać także na podstawie hemoglobiny glikowanej (HbA1c), jeśli jest wyższa lub równa 6,5%. Jest to parametr, który odzwierciedla średnią glikemię w ciągu ostatnich 3 miesięcy. Warto podkreślić, że nie tylko cukrzyca, ale także stan przedcukrzycowy związany jest ze zwiększonym ryzykiem późnych powikłań, szczególnie sercowo-naczyniowych – podsumowuje dr n. med. Anna Ładoś-Krupa, która na codzień zajmuje się leczeniem pacjentów z cukrzycą i chorobami serca.