Uroczyste odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych zamordowanych podczas operacji „Lawina

Instytut Pamięci Narodowej w 2018 roku rozpoczął prace nad wytypowaniem miejsca, w którym zostaną złożone odnalezione przez Instytut Pamięci Narodowej szczątki ok. 50 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych zgrupowania „Bartka” oraz tych, którzy zginęli w wyniku tzw. komunistycznej zbrodni sądowej.

Podjęto decyzję, iż nekropolia zostanie stworzona w miejscowości Kamesznica (gmina Milówka) na dwóch działkach o łącznej powierzchni ponad 1000 m². Dzięki współpracy Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN ze Śląskim Urzędem Wojewódzkim w Katowicach, Starostwem Powiatowym w Żywcu oraz Gminą Milówka, udało się doprowadzić do pozyskania przez Skarb Państwa działek na powyższy cel. Środki wyasygnował Śląski UW w postaci dotacji celowej dla Starostwa Powiatowego w Żywcu. Powstanie kwatery zaplanowano na wiosnę 2023 r.

- Mija blisko 80 lat od tamtych wydarzeń i nadchodzi czas, aby żołnierze Henryka Flamego „Bartka” mieli jedno miejsce, w którym polski naród, polskie władze a także Instytut Pamięci Narodowej, będą pochylać czoło nad ich pięknymi czynami, pięknymi życiorysami. Wchodzimy w ostatni etap konstrukcji tego cmentarza, który za sprawą dyrektora Adama Siwka, z Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, zostanie otwarty wiosną 2023 r- podkreślił podczas briefingu prasowego, prezes IPN dr Karol Nawrocki

-Tutaj, na Żywiecczyźnie, legendą pozostaje Henryk Flame „Bartek” i jego zgrupowanie, które było częścią Narodowych Sił Zbrojnych, a więc podziemnej konspiracji, dążącej do odzyskania polskiej niepodległości , w warunkach wojny i w warunkach powojennych po roku 1945. Henryk Flame i jego podkomendni są dziś legendą i wzorami postaw w walce o Polskę niepodległą i wolną- dodał Nawrocki

Projektowany cmentarz wojenny przeznaczony jest na 100 indywidualnych grobów, utworzone zostaną alejki, schody i pochylnie. Jako dominantę – główny element cmentarza zaprojektowano pięciometrowy pomnik w formie ściany, w której wycięty jest profil krzyża – dla żołnierzy, którzy dotychczas krzyża nie mieli. Orzeł wojskowy z 1939 roku, godło NSZ – krzyż NSZ oraz motyw ryngrafu należącego do Henryka Flame umieszczono w górnej części prawego skrzydła. Przez prześwit w formie krzyża od strony drogi widać Baranią górę i rejon, w którym pod szczytem znajdował się ostatni bunkier zgrupowania „Bartka”.

-Prace rozpoczną się , najszybciej jak będzie to możliwe, po przejściu kwestii formalnych, na początku przyszłego roku. Cmentarz jest przewidziany na pomieszczenie szczątków wszystkich żołnierzy zgrupowania Bartka, którzy zginęli w tej zbrodniczej operacji „Lawina”- powiedział Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN

Obecny etap przedsięwzięcia realizuje Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, które uzyskało zgodę właścicielską dla Instytutu na przeprowadzenie prac związanych z urządzeniem cmentarza wojennego żołnierzy NSZ. Na tej podstawie przeprowadzono prace koncepcyjne i wyłoniono wykonawcę projektu budowlanego cmentarza. Cmentarz wojenny powstanie ze środków budżetowych Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa.