Ekspozycja przygotowana jest przez Instytut Pamięci Narodowej. Składa się na nią 30 paneli, które w przystępny i atrakcyjny graficznie sposób przybliżają historię jednego z najtragiczniejszych wydarzeń w historii Żywiecczyzny. Aktion Saybusch była największym przedsięwzięciem wysiedleńczym na terenie prowincji górnośląskiej (do której wchodziła w czasie okupacji Żywiecczyzna).
22 września 1940 roku bardzo wcześnie rano funkcjonariusze niemieckiego 83. batalionu policji ochronnej rozpoczęli operację o kryptonimie „Aktion Saybusch” (Akcja Żywiec). Jej celem było wysiedlenie ok. 18 tysięcy Polaków, mieszkańców Żywiecczyzny oraz osiedlenie w ich miejsce ok. 4 tys. tysięcy Niemców (Volksdeutschów), przesiedlonych wcześniej na teren Rzeszy z Galicji Wschodniej (podówczas ZSRR).
Po wyrzuceniu z domów, Polacy deportowani byli do Generalnego Gubernatorstwa. Koordynacją transportów kolejowych z ramienia Gestapo zajmował się m. in. Adolf Eichmann. Ostatni, dziewiętnasty pociąg odprawiono z Żywiecczyzny pod koniec stycznia 1941 roku.
Wystawa prezentuje nie tylko krok po kroku sam przebieg akcji, ale także między innymi: proces aneksji ziem Żywiecczyzny do Rzeszy Wielkoniemieckiej, założenia organizacji oraz germanizacji tych ziem według idei narodowosocjalistycznej, strukturę narodowościową i gospodarczą powiatu, sylwetki pomysłodawców oraz wykonawców akcji wysiedleńczej, a także próbę oszacowania skutków przeprowadzonej akcji oraz późniejszych losów wysiedlonych mieszkańców Żywiecczyzny.
Przy tworzeniu tej ciekawej ekspozycji wykorzystano unikalne dokumenty oraz fotografie pochodzące między innymi ze zbiorów: Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Katowicach, Archiwum IPN w Warszawie, Archiwum Państwowego w Katowicach oraz jego oddziału w Żywcu, Archiwum Akt Nowych, Muzeum Miejskiego w Żywcu (Stary Zamek), Archiwum Federalnego w Berlinie-Lichterfelde, a także Archiwum Federalnego Oddział w Ludwigsburgu.
Wystawa czynna jest do środy (13 września). Można ją zwiedzać bezpłatnie od 9.00 do 18.00.
Jak czytać kolory szlaków turystycznych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
